2012/02/29

Ажлын гүйцэтгэл



Оюутан байхдаа яагаад ч юм шалгалтын өмнөх өдөр хичээлээ хийхийн оронд гэр орон цэвэрлээд, юм хум угаагаад шаал хэрэггүй юм хийж давхидаг байж билээ. Тэр муу зуршил хэвээрээ. Өнөө өглөө ч хийх ёстой ажлаа хийхгүй хуучны архив ухаад суучихсан. Тэгсэн нэг ийм зураг гарч ирж байна.

Богд хааны Ногоон ордон музейн засварын ажил хэзээ билээ дээ, нэлээд дээхэн 2003-2004 он орчимд явагдсан юм. Сэргэн засварлах ажлыг дааж авсан манай нэг "мэргэжлийн" компаний хүмүүс "Бид яг байснааар нь хийлээ, чадлаа, боллоо, болголоо, одоо ок" гээд үнэн догь.

Сэргээн засварлах ажлын мөнгийг гадаадын байгууллага гаргасан тул тэндээс мэргэжлийн эксперт ажлын гүйцэтгэл шалгахаар томилогдон ирэв. Тэгсэн дуулах нь ээ, орь дуу тавьж, хэлэх үгээ барж, ийш тийш хандаж, эсэргүүцэл илэрхийлж, эцэстээ тэгээд үстэй толгойгоо зулгаахаас өөрцгүй юм болж байгаа сурагтай. Монгол судлаач япон найз бүсгүй маань "Ой тоонд оромгүй юм болсон гэнэ, арай ч дээ, болохгүй шдээ, яана аа Монгол, яана даа та нар" гээд дэлдэн хоёр чихийг минь амраах биш. Би чинь Монголоо өрөвдөх үү, Монголд элэгтэй найзыгаа өрөвдөх үү мэдэхээ байж байгаам.

За тэгээд Европоос ирсэн эксперт нэгэн өдөр Ногоон ордонд яамны ажилтнууд, монгол судлаачид, холбогдох бас бус баахан хүмүүсийг цуглуулаад үүнийг (дээрх зураг) үзүүлсэн байгаам. "Ийм ажил хийгдсэн байна, би энэ хэсгийн шинэ будгийг тусгай уусмалаар арилгаж үзлээ. Одоо тэгээд яах вэ? Бүх хананы "засварын будаг зургийг" арилгах уу?" гээд.

Тэглээ гээд сэргээн засварлах ажлыг нөгөө дампуу компани үргэлжлүүлсэн гэсэн, ондоо тийм ажил хийдэг компани Монголд байхгүй учир. Гэхдээ базарваань, хуучин бүх зургийг баллаж будчихаад дээр нь "шинэ гоё зураг" зурсныгаа сэргээн засварлах ажлыг "ян тан хийлээ" гэж хээвнэг хэлэх хүмүүсийг юу гэх вэ, та минь ээ?!

2012/02/23

... хага үсрэх агшин

  Нэг явдал нөгөө явдлыг сануулаад. Гэвч өөрийн явдал яахав, ямархуу юм болсныг хүний жишээгээр танилцуулахад... Нэлээд дээхэн нэг ном уншсим. Номын сангаа ухаад, нөгөө номоо олоод тоос моосыг нь үлээгээд... наймаалж шиг наян ажиллагаа хийвэл нэртэй устай юутэй бүхэнтэй нь бичиж болох ч... залхуу даа. Товчхондоо:

  Дээр үед Неруг шүтэн биширч, Энэтхэгийн тусгаар тогтнолын төлөөх тэмцэлд хөрөнгө мөнгө, хүч чадал, байдаг бүхнээ хайр найргүй зориулж явсан япон бүсгүй байсан байна. За тэгээд өмнөх зууны эхэн & дунд хэсэг гэдэг тэрсэл тэмцэл дэлхий даяар өрнөж байсан цаг. Амин хувиа биш ард олноо бодох шилдэг залуучууд улс түмний улаан тэмцэлд улайран зүтгэж байсан цаг. Зөвхөн энэ япон бүсгүй ч биш, эцэг эхээс өвлөн авсан асар их хөрөнгөө Оросын хувьсгалд зориулсан Морозов (даанч өөрөө сүүлд большевикуудад буудуулсан) шиг галтай цогтой залуус Орос, Хятад, Япон, Европ, за ер нь хаа сайгүй л байсимшдээ. Ингэхэд юу ярьж байлаа...

  Энэтхэг оронд хайраа өгөөд тусалж дэмжиж явсан бүсгүй Делид очсон гэнэ. Даанч их санасан газар... гэгчээр ой тоонд оромгүй юм үзээд итгэл няц, шүтээн бяц. Яасан гэвэл, түмэн хүн түчигнэсэн цуглаан дээр Неру үг хэлэх ёстой байж л дээ. Бүсгүй гадаадын бусад хүндэт зочдын хамт индэрээс холгүй сууж байв. Неруг цугласан олны өмнө гарч ирэхэд индэрийн доохон, тайзанд ойр байсан бараан арьстай (=доод каст) хэдэн эмэгтэй гараа сунгаж хөлнөөс нь адис авах гэтэл... Неру яасан гэж бодно? Илт цааргалж тэднийг өшиглөсөн гэвэл итгэх үү, та нар?! Мэдээж япон бүсгүй муужрах шахсан. Арайхийж сэхээ оронгуутаа алдар нэрийг нь алсаас дуулан хүндэлж явсан Неруг сэтгэлийнхээ индрээс хуу татан буулгаж, газрын мухарт оруулсан нь ойлгомжтой.

  千年の恋も冷める瞬間 мянган жилийн хайр ч хага үсэрч хагдрах агшин...

2012/02/14

Р. Акүтагава "Харанхуйд асуух хийгээд хариулах" III

Гурав.

Дуу: Чи юу хийж байна?
Би: Би бичиж байна.
Дуу: Чи яагаад бичнэ вэ?
Би: Бичихгүй байж чадахгүй учраас.
Дуу: Тэгвэл бич, бич. Үхэл иртэл бич.
Би: Мэдээж тэгнэ, тэгээд ч өөр арга алга.
Дуу: Чи санаснаас тайван байна шүү.
Би: Үгүй, огтхон ч тайван биш байна. Чи намайг мэддэг хүмүүсийн нэг байсан бол миний зовлонг ч бас мэдэх байсан.
Дуу: Чиний инээмсэглэл хаашаа одоо вэ?
Би: Тэртээх тэнгэрийн бурхад руугаа буцсан. Амьдралд инээмсэглэл бэлэглэхийн тулд юуны түрүүнд тогтуун ааш, хоёрт мөнгө, гуравт надаас илүү мэдрэл сайтай байх хэрэгтэй.
Дуу:  Гэхдээ чиний сэтгэлийн ачаа хөнгөрсөн биз дээ?
Би: Тийм ээ, хөнгөрсөн. Оронд нь нүцгэн мөрөн дээрээ бүхэл бүтэн амьдралын хүнд ачааг үүрэхэд хүрсэн.
Дуу: Чамд өөрийнхөөрөө амьдрахаас өөр зам алга. Эсвэл өөрийнхөөрөө...
Би: Тийм. Өөрийнхөөрөө үхэх.
Дуу: Чи өмнөхөөсөө тэс өөр, шинэ хүн болно.
Би: Би үргэлж өөрөөрөө л үлдэнэ. Зөвхөн арьс минь л солигдох байх. Арьс нь гуужиж солигдох могой мэт.
Дуу: Чи бүгдийг мэдэж байна.
Би: Үгүй, би бүхнийг мэдэхгүй. Миний мэдэж ухамсарлаж буй нь сүнс сүлдний минь зөвхөн нэг хэсэг. Миний мэдэхгүй хэсэг – сүнс сүлдний минь африк тив зах хязгааргүй үргэлжилнэ. Би түүнээс айна. Гэрэл гэгээтэй газар мангас оршдоггүй. Харин хаяа хязгааргүй харанхуйд ямар нэгэн зүйл унтаж байгаа.
Дуу: Чи ч гэсэн миний үр хүүхэд мөн.
Би: Намайг үнссэн чи хэн бэ? Үгүй, би чамайг мэднэ!
уу: Тэгээд чи намайг хэн гэж бодно вэ?
Би: Чи миний амар амгаланг булаасан. Миний эпикуреизмыг эвдсэн. Минийхийг, үгүй ээ – зөвхөн минийхийг биш. Эрт цагийн хятад гэгээнтний сургасан дундыг баримтлах үзлээ бид чамаас болж алдсан. Чиний золиосууд хаа сайгүй байна. Уран зохиолын түүхэнд ч байна, өдрийн сонины хуудсанд ч байна.
Дуу: Түүнийг чи хэн гэж нэрлэх вэ?
Би: Би... би чамайг хэн гэж нэрлэхээ мэдэхгүй. Гэвч бусдын үгийг зээлж хэлбэл, чи биднийг давсан агуу хүч. Биднийг эзэмдэх догшин сахиус.
Дуу: Чи өөртөө баяр хүргэж баярла. Би хэн дээр ч ярилцахаар ирдэггүй юм.
Би: Үгүй, би хэнээс ч илүү чиний ирэхээс сэрэмжилнэ. Чиний ирэх газар энх амгалан үгүй. Гэвч чи рентген туяа мэт ямар ч зүйлийг нэвтлэн орж ирэх юм.
Дуу: Тэгвэл үүнээс хойш сэрэмжтэй бай.
Би: Мэдээж, үүнээс хойш би сэрэмж алдахгүй. Гагцхүү гартаа үзэг барьсан үед...
Дуу: Үзэг барих үедээ чи ир гэж намайг дуудна даа.
Би: Хэн чамайг дуудах юм! Би өчүүхэн олон зохиолчдын нэг. Мөн өчүүхэн зохиолчдын нэг болохыг хүснэ. Эс бөгөөс энх амгаланг олж эс чадна. Гагцхүү гарт минь үзэг байх үед чиний боол болж магад.
Дуу: Тэгвэл үргэлж сэрэмжтэй бай. Би хэлсэн үг болгоныг чинь биелүүлж мэднэ шүү. Ингээд баяртай! Хэзээ нэгэн цагт чамтай уулзахаар эргэж ирнэ ээ.
Би: (ганцаар үлдэнэ)
Акүтагава Рюүносүкэ! Акүтагава Рюүносүкэ, үндсээ газарт бат суулга! Чи бол салхинд намилзах зэгс. Тэнгэрийн муухай хэзээ нэгэн цагт арилж магад. Гагцхүү хөл дээрээ бат зогс. Өөрийнхөө төлөө. Үр хүүхдүүдийнхээ төлөө. Өөрийгөө ихэд бүү бод. Өөрийгөө мууд ч бүү бод. Үүнээс хойш чи бүгдийг шинээр эхэлнэ!

Шёовагийн хоёрдугаар он (1927)

2012/02/10

Р. Акүтагава "Харанхуйд асуух хийгээд хариулах" II

Хоёр

Дуу: Чи гайхамшигтай эр зоригтой.
Би: Үгүй, надад зүрх зориг байхгүй. Хэрэв зоригтойсон бол арслангийн ам руу үсэрч орохгүй, арслан намайг тасар татан идэхийг хүлээх байсан.
Дуу: Гэвч чиний хийсэн болгон хүнлэг шинжтэй
Би: Хамгийн хүнлэг зүйлс дандаа бас адгууслаг шинжтэй байдаг.
Дуу: Чи муу юм хийгээгүй. Чи орчин үеийн нийгмийн тогтолцооны хар гайгаар зовон шаналж буй.
Би: Нийгмийн тогтолцоо өөрчлөгдсөн ч миний үйлдэл хэн нэгнийг зовлонд унагах нь гарцаагүй.
Дуу: Гэвч чи амиа хорлоогүй. Ямар ч байсан чамд хүч чадал байна.
Би: Би хэд хэдэн удаа амиа хорлохыг оролдсон. Тэр бүү хэл байгалийн жам ёсоор мэт үхэхийн тулд нэг өдөрт 14 ялаа хүртэл идэж үзсэн. Ялааг жижиглээд залгих бол юу ч биш. Харин зажлах нь ой гутмаар шүү.
Дуу: Гэхдээ чи агуу хүн болно.
Би: Би агуу хүн болохыг үл хүснэ. Миний хүсэх ганц зүйл бол амар амгалан. Вагнерийн захиаг уншаад үз. Хайртай эхнэр, хоёр гурван хүүхэдтэйгээ амгалан аж төрөх хэмжээний мөнгө байвал агуу урлаг бүтээхгүй ч сэтгэл хангалуун амьдрах байсан гэж бичсэн байна лээ. Өөрийн гэсэн ааг омог ихтэй Вагнер хүртэл ийм л байна шүү дээ.
Дуу: Чи машид зовж байна. Чи хүний мөсөө гээчихсэн амьтан биш.
Би: Надад хүний мөс байхгүй. Надад зөвхөн мэдрэл, нерв байна.
Дуу: Чиний гэр бүлийн амьдрал аз жаргалгүй байсан.
Би: Гэвч эхнэр маань надад үргэлж үнэнч байсан.
Дуу: Чиний эмгэнэл бусдад байхгүй хүчтэй ухамсрыг илтгэнэ.
Би: Худлаа. Миний хошин шог бусдын дайны амьдралын мэдлэг надад байхгүйг л илтгэнэ.
Дуу: Гэхдээ л чи шударга. Бүх явдал ил болохоос өмнө чи хайртай бүсгүйнхээ нөхөрт бүгдийг хэлж илчилсэн.
Би: Тэр ч гэсэн худал. Илчлэхгүй байх хүч тэнхээ дуусах хүртэл би юу ч илчлээгүй.
Дуу: Чи яруу найрагч, урлагийн хүн. Тиймээс юу ч хийсэн өршөөгдөх ёстой.
Би: Би яруу найрагч, урлагийн хүн мөн. Гэвч би бас нийгмийн нэг гишүүн. Өөрийн загалмайгаа үүрнэ гэдэг гайхаад байх зүйл биш. Харин ч хэтэрхий хөнгөдөж байна.
Дуу: Чи өөрийнхөө “би”-г умартаж байна. Өөрийнхөө давтагдашгүй чанарыг үнэлж бүдүүлэг, өчүүхэн ардыг дорд үз.
Би: Би чамаар хэлүүлэлтгүй өөрийнхөө давтагдашгүй чанарыг үнэлнэ. Гэвч жирийн ардыг дорд үзэхгүй. Хэзээ билээ дээ, “эрдэнэ хагарч бутрах ч шавар хавтан хагарахгүй” гэж би хэлж байсан. Шекспир, Гете, Чикамацү Монзаэмон – бүгд хэзээ нэгэн цагт мөхөж үгүй болно. Харин тэднийг төрүүлсэн хэвлий – аугаа ард түмэн бол мөхөшгүй. Ямар ч урлаг, хэлбэр нь яаж ч өөрчлөгдсөн байлаа, хэзээд ард түмнээс төрдөг.
Дуу: Чиний бүтээл өвөрмөц.
Би: Үгүй, өвөрмөц биш. Ер нь хэн өвөрмөц байсан юм бэ? Урд эдүгээгийн суутнуудын бүтээлд хаа сайгүй эх дүр байдаг. Би ч гэсэн цөөнгүй хулгайлж байсан.
Дуу: Гэхдээ чи бас сургаж байна.
Би: Би чадахгүй зүйлээ л зааж сургасан. Хэрэв чадах байсан бол заахаасаа өмнө хийчих байлаа.
Дуу: Өөрийгөө хүний дээд ер бусын хүн гэдэгт эргэлзэлгүй итгэ.
Би: Үгүй, би ер бусын хүн биш. Бидний хэн ч ер бусын хүн биш. Ер бусын хүн гэвэл зөвхөн Заратустра л байна. Гэхдээ Заратустра ямар үхлээр үхсэнийг Ницше ч хүртэл мэдэхгүй шүү дээ.
Дуу: Чи хүртэл нийгмээс айж байна уу?
Би: Хэн нийгмээс айгаагүй юм бэ?
Дуу: Шоронд гурван жил суусан Уайлдыг хар. Тэр “Амархан амиа хорловол нийгмийн өмнө ялагдал хүлээнэ” гэсэн байдаг.
Би: Уайльд шоронд байхдаа хэн хэдэн удаа амиа хорлохыг завдсан. Гэвч арга нь олдоогүй болоод л амиа хорлоогүй.
Дуу: Сайн, мууг нухчин дар.
Би: Би цаашдаа бүр ч илүү сайн хүн болохыг хүсч байна.
Дуу: Чи дэндүү энгийн юмаа.
Би: Үгүй, би дэндүү ээдрээтэй.
Дуу: Гэхдээ чи санаа амар байж болно. Чи хэзээд уншигчтай байх болно.
Би: Зохиогчийн эрх дууссаны дараа л тийм болох байх.
Дуу: Чи хайр сэтгэлийнхээ төлөө зовж байна.
Би: Хайр сэтгэлийнхээ төлөө? Уран зохиолд дурлах хөвгүүдэд таарсан үгээ татаж хайрла. Би янаг дурлалд бүдэрсэн төдий.
Дуу : Хэн ч гэсэн хайр дурлалд амархан бүдэрнэ.
Би: Хэн ч гэсэн хөрөнгө мөнгөний хүсэлд амархан автана гэсэн үг юм даа.
Дуу : Чи амьдралынхаа загалмайд цовдлогдсон байна.
Би: Бахархах зүйл биш болов уу. Нууц амрагаа хөнөөсөн алуурчин ч, бусдын мөнгөнд гар дүрсэн хэрэгтэн ч амьдралын загалмайд цовдлогдсон байгаа.
Дуу: Амьдрал тэгтлээ харанхуй биш.
Би: Амьдрал “сонгогдсон цөөнхийг” эс тооцвол харанхуй гэдгийг бүгд мэднэ. Харин “сонгогдсон цөөнх” гэдэг нь мунхаг хийгээд хүний мөсгүй хүмүүсийн өөр нэгэн нэр юм.
Дуу: Тэгвэл дураараа зовж л байхгүй юу. Ингэхэд чи намайг мэдэх үү? Зориуд чамайг тайтгаруулах гэж ирсэн намайг?
Би: Чи бол нохой. Тэр нэгэн цагт, өнөөх Фаустын өрөөнд нохойн дүрээр орж ирсэн албин чөтгөр.

(төгсгөл дараагийн бичлэгт)

2012/02/08

Р. Акүтагава "Харанхуйд асуух хийгээд хариулах" I

  

Р. Акүтагава "Харанхуйд асуух хийгээд хариулах"
芥川龍之介 「闇中問答」
Орчуулга: Сүрэн (япон хэлнээс)

Нэг

Нэгэн дуу: Чи миний бодсоноос тэс ондоо хүн байжээ.
Би: Үүнд миний хариуцлага үгүй.
Дуу: Гэвч чиний тухай буруугаар бодоход чи өөрөө нөлөөлсөн.
Би: Тийм зүйл огт байхгүй.
Дуу: Ингэхэд, чи гоо сайханд дурлаж хайрлана. Эсвэл хайрлаж буй дүр эсгэнэ.
Би: Би гоо сайхныг хайрладаг.
Дуу: Чи алийг нь үнэхээр хайрлана вэ? Гоо сайхныг уу, аль эсвэл бүсгүй хүнийг үү?
Би: Аль алиныг нь.
Дуу: (Хүйтэн инээгээд) Хэлсэн үгс чинь хоорондоо зөрчилдөж байгаа мэт санагдахгүй байна уу?
Би: Хэн, хаана зөрчил олж хараад байна? Бүсгүй хүнд дурласан эр косэто хийцийн эртний шаазан аягыг хайрлахгүй байж болно. Гэхдээ тэр бол хуучны шаазан эдлэлийг хайрлах гоо сайхны мэдрэмж түүнд дутсаных юм.
Дуу: Гоо сайхныг эрхэмлэгч бол аль нэгийг нь сонгох ёстой.
Би: Харамсалтай нь, би гоо сайхныг эрхэмлэгч гэхээс илүү төрөлхийн хүсэл шунал ихтэй хүн билээ. Гэвч ирээдүйд бүсгүй хүнийг бус эртний косэто шаазан аягыг сонгож магад.
Дуу: Тийм болохоор л чи туйлбаргүй.
Би: Үүнийг туйлбаргүй гэвэл ханиад хүрсэн ч хүйтэн усаар биеэ арчих хүнийг туйлбартайн туйл гэх байх даа.
Дуу: Хүч чадалтай мэт дүр эсгэхээ боль. Чиний сэтгэл санаа сульдаж доройтсон байна. Гэхдээ чи мэдээж, нийгмийн зүгээс чам руу дайрч шүүмжлэхийг хариулахын төлөө л ийм зүйл хэлж байгаа биз.
Би: Мэдээжийн хэрэг. Ер нь бодоод үз л дээ. Дайралтыг нь няцааж байхгүй бол адаг сүүлдээ бяц даруулна биз дээ.
Дуу: Чи ч ичих нүүрэндээ илгээ наажээ.
Би: Би ичгүүр сонжуураа огтхон ч гээгээгүй ээ. Миний зүрх өчүүхэн жижиг зүйлд хүртэл мөсөнд хүрсэн мэт царцах шиг болдог.
Дуу: Чи өөрийгөө хүч чадалтай хүн гэж бодож байна уу?
Би: Мэдээж би хүч чадалтай хүмүүсийн нэг. Гэхдээ хамгийн чадалтай нь биш. Хэрэв хамгийн чадалтай нь байсан бол аль хэдийнээ Гёте гэх тэр нэгэн эр шиг хамаг хүмүүсийн шүтээн болчихсон байхгүй юу.
Дуу: Гётегийн хайр цэвэр, ариун байсан.
Би: Энэ бол худлаа. Урлаг, уран зохиол судлаач нарын зохиосон үлгэр. Гёте яг 35 насандаа гэнэт Итали руу зугтсан. Тийм ээ, зугтсан гэхээс өөр үг байхгүй. Тэр нууцыг Гётег өөрийг нь эс тооцвол зөвхөн Штэйн авхай л мэдэж буй болов уу.
Дуу: Чиний хэлсэн бүхэн чинь бүгд өөрийгөө хамгаалах үгс. Өөрийгөө хамгаалах шиг амар зүйл байхгүй.
Би: Өөрийгөө хамгаална гэдэг амар зүйл биш ээ. Амар байсан бол өмгөөлөгчийн мэргэжил хэрэггүй.
Дуу: Бэлэг үгтэй дамшиг! Чамайг хэн ч тоож дугарахгүй болно шүү.
Би: Надад сэтгэл зүрхийг минь уяраах ургаа мод, урсгал ус байна. Бас япон, хятад, өрнө дорнын гурван зуу гаруй ном байна.
Дуу: Тэгвэл чи уншигчдаа үүрд алдах болно.
Би: Надад ирээдүйд уншигчид бий.
Дуу: Ирээдүйн уншигч чамд талх өгөх үү?
Би: Өнөөгийн уншигчид ч олигтой өгсөн юм алга. Миний авсан хамгийн өндөр хөлс нэг хуудасны төлөөх арван иенээр хязгаарлагдана.
Дуу: Гэхдээ чамд өв хөрөнгө байгаа биз дээ?
Би: Миний хөрөнгө гэвэл Хонжёо дахь эрхий дарам эдлэн газар л байна. Миний сарын орлого хамгийн сайндаа гурван зуун иенээс хэтэрсэн удаагүй.
Дуу: Гэхдээ л чи өөрийн гэсэн орон гэртэй. Бас орчин үеийн уран зохиолын түүвэр хэвлүүлсэн биз дээ.
Би: Тэр байшингийн дээвэр дээрээс минь дарна. Уран зохиолын түүврээс олсон орлогыг чамд өгчихье. Угаасаа дөрвөн зуун тавьхан иен л авсан учир.
Дуу: Гэвч чи тэр түүврийг эмхтгэсэн редактор нь. Зөвхөн үүнээс гэхэд л чи ичиж зовох ёстой доо.
Би: Юунаас ичих гэж?
Дуу: Чи сурган хүмүүжүүлэгч нарын эгнээнд элсээ биз дээ.
Би: Худлаа. Сурган хүмүүжүүлэгч нар бидний эгнээнд элсээд байна. Би тэдний хийх ажлыг нь авч хийсэн төдий.
Дуу: Ийм байж чи яаж өөрийгөө Нацүмэ багшийн шавь гэж хэлж чадна?
Би: Би Нацүмэ багшийн шавь мөн. Чи уран зохиол бичдэг Нацүмэ багшийг л мэдэж магад. Харин солиотой юм шиг суу билигтэн Нацүмэ багшийг мэдэхгүй л болов уу.
Дуу: Чамд тогтсон үзэл бодол алга. Байдаг цөөхөн хэд нь бүгд хоорондоо зөрчилддөг. 
Би: Тэр бол миний хөгжин дэвшиж буйн шинж. Зөвхөн мунхаг хүн л эцсээ хүртэл нарыг түмпэнгээс бага гэж бодож байдаг.
Дуу: Чиний энэ их зан чамайг ална шүү.
Би: Би хааяа ингэж боддог юм: би орон гэртээ, дулаан хөнжилдөө өөд болох нэгэн биш байх.
Дуу: Чи үхлээс айдаггүй юм шиг байна? Тийм үү?
Би: Би үхлээс айдаг. Гэвч, үхнэ гэдэг хэцүү биш. Би хоёр, гурван удаа хүзүүндээ дээс углаж үзсэн. Гэтэл хорин секунд зовсны дараа бараг аятайхан мэдрэмж төрнө гээч. Таагүй муухай зүйл тохиолдвол би хэзээд ч үхэхэд бэлэн байдаг.
Дуу: Тийм бол чи яагаад үхэхгүй байгаа юм бэ? Хууль журмаар бол чи хэний ч нүдэнд гэмт хэрэгтэн биш гэж үү?
Би: Тэрийг би хүлээн зөвшөөрнө. Вэрлэн шиг, Вагнэр шиг, эсвэл агуу Стриндберг шиг.
Дуу: Чи нүглээ ер наманчлахгүй юм даа.
Би: Үгүй, би наманчилж байна. Зовохоос илүү наманчлал гэж байхгүй.
Дуу: Чи засаршгүй муу хүн юм.
Би: Харин ч буянтай сайн хүн. Хэрэв хүний муу нь байсан бол би ингэж зовохгүй сэн. Түүгээр барахгүй дурлал хайрыг нь далимдуулаад  хүүхнүүдээс мөнгий нь салгаж суухгүй юу.
Дуу: Тэгвэл чи тэнэг байх.
Би: Тийм. Би тэнэг байх. Тэр “Мунхаг хүний наманчлал” -ыг миний ижил нэгэн тэнэг зохиосон болно.
Дуу: Бас дээр нь чи амьдрал мэдэхгүй.
Би: Амьдрал мэдэх нь хамгийн чухал бол ажил хэрэгч хүмүүс бүгдээс эрхэмд тооцогдох байлгүй.
Дуу: Чи хайр дурлалыг дорд үзэж байсан. Харин одоо харахад чи хайр сэтгэлийг бүхнээс илүү эрхэмлэгч нэгэн байж.
Би: Үгүй, би одоо ч хайр сэтгэлийг бүхнээс илүү эрхэмлэхгүй. Би яруу найрагч. Урлагийн хүн.
Дуу: Гэвч чи хайр дурлалын төлөө эцэг эх, эхнэр хүүхдээ хаясан биз дээ?
Би: Худлаа. Би зөвхөн өөрийнхөө төлөө эцэг эх, эхнэр хүүхдээ хаясан.
Дуу: Тэгвэл чи амиа хичээгч.
Би: Харамсалтай нь би хар амиа хичээгч биш. Гэхдээ хувиа хичээдэг болохыг хүсч байна.
Дуу: Золгүй л юм, чамд орчин үеийн “эго” өвчин тусчээ.
Би: Чухам тийм учраас л би орчин үеийн хүн.
Дуу: Орчин үеийн хүмүүс эртний хүмүүсийн хаана нь ч хүрэхгүй.
Би: Эртний хүмүүс ч гэсэн тухайн үедээ орчин үеийнхэн гэгдэж байсан.
Дуу: Чи эхнэр хүүхдээ өрөвдөхгүй байна уу?
Би: Тэднийг өрөвдөхгүй хүн олдох уу? Гогены захидлуудыг уншаад үз л дээ.
Дуу: Чи өөрийн үйлдэл бүхнээ зөвтгөх юмаа.
Би: Үйлдэл бүхнээ зөвтгөдөг бол чамтай ингэж ярилцаж суухгүйсэн.
Дуу: Тэгвэл чи өөрийгөө зөвтгөхгүй юм уу?
Би: Би зүгээр л хувь заяатайгаа эвлэрч байна.
Дуу: Тэгвэл чи хариуцлагаа яах вэ?
Би: Дөрөвний нэг нь миний удамшил, дөрөвний нэг нь өссөн орчин, дөрөвний нэг нь санамсаргүй тохиолдлууд, тиймээс зөвхөн дөрөвний нэг нь л надад ногдож байна.
Дуу: Чи ч ёстой өчүүхэн амьтан юм!
Би: Бүгд л над шиг өчүүхэн шүү дээ.
Дуу: Тэгвэл чи ад чөтгөр тахигч сатанист .
Би: Би ад чөтгөр тахигч биш. Ялангуяа аюулгүй бүсийн ад чөтгөр тахигчдыг би үргэлж жигшдэг байсан.
Дуу: (Хэсэг дуугүй байснаа) Ямар ч байсан чи зовж шаналж байна. Ядаж үүнийгээ хүлээн зөвшөөр.
Би: Үгүй дээ, үнэлэмжээ үл ялиг ч бүү хэтрүүл. Би зовж буйгаараа бахархаж ч байж мэднэ. Тэгээд ч “олсноо алдахаас айх” гэдэг хүчирхэг хүнд тохиох зүйл биш.
Дуу: Чи ямар ч байсан шударга байж магад. Эсвэл зүгээр л алиалагч юм уу.
Би: Аль нэг нь л байх, би өөрөө ч бодож л байна.
Дуу: Чи үргэлж өөрийгөө реалист гэж итгэж байсан.
Би: Тэгтлээ би идеалист байсан.
Дуу: Чи мөхөж мэднэ шүү.
Би: Намайг бүтээсэн нь хоёр дахь намайг бүтээчих байлгүй.
Дуу: Тэгвэл зоргоороо зов доо. Чамаас салж одох минь.
Би: Хүлээж бай. Явахаасаа өмнө хариулж хайрла. Цаг үргэлж намайг шалгаагч чи, нүдэнд үл үзэгдэгч чи хэн юм бэ?
Дуу: Би юу? Би энэ дэлхийн үүр хаяарах цагт Якобтой хүч үзэлцсэн Сахиусан тэнгэр байна.

(үргэлжлэл дараагийн бичлэгт)

2012/02/07

Велимира времери

  

Үлгэр домог мэт...
"Облакини", "хотель", "времири"... гоё гоё үгнүүд ингэж дураараа зохиох ондоо яруу найрагч байна уу? "Поюны" гэж бас сайхан үг юмаа, орчин цагийн "певица", "певец" зэргээс хамаагүй гоё, бас уянгалаг.

Велимирийн үгээр тоглож наадах нь... "облакини", "кони вечерогривы", "свирепооки"...
Толь бичигт байхгүй ч уншаад шууд ойлгоно. Харин энэ "времири"....

Шувуу гэдгийг ойлгоод байгаа ч урд өмнө дуулаагүй тул жаал гайхна даа...
Тэгсэн "время"(цаг хугацаа) + "снегири"(дээрх зурагны шувуу) хоёрыг нийлүүлж зохиосон үг гэнэ. Снегири цагаан цасан дунд холоос тодорч ягаарах хөөрхөн шувууд. Өвлийн ойд сүргээрээ мөчрөөс мөчирт нисэх нь үнэн цоглог. Харин Велимирийн зохиосон "времери" нь цаг хугацааг жигүүртээ тээн Вырей хэмээх үлгэрийн сайхан орон руу нисэн одох шувууд ажээ. "Снегирь"-ийн үндэс нь "снег" буюу "цас". Тэгэхээр "цасан шувуу"-г Велимир "цаг хугацааны цасан шувуу" болгосон байх нээ. Яруу найрагчийн жинхэнэ нэр нь Виктор. Велимир гэж бас юм бодуулах нэр байгааз.

 Велимир Хлебников
 (1885-1922)

 * * * *
 И я свирел в свою свирель,
 И мир хотел в свою хотель.
 Мне послушные свивались звезды в плавный кружеток.
 Я свирел в свою свирель, выполняя мира рок.
   
 * * * *
 Там, где жили свиристели,
 Где качались тихо ели,
 Пролетели, улетели
 Стая легких времирей.
 Где шумели тихо ели,
 Где поюны крик пропели,
 Пролетели, улетели
 Стая легких времирей.
 В беспорядке диком теней,
 Где, как морок старых дней,
 Закружились, зазвенели
 Стая легких времирей.
 Стая легких времирей!
 Ты поюнна и вабна,
 Душу ты пьянишь, как струны,
 В сердце входишь, как волна!
 Ну же, звонкие поюны,
 Славу легких времирей!
 
 * * * *
 Огнивом-сечивом высек я мир,
 И зыбку-улыбку к устам я поднес,
 И куревом-маревом дол озарил,
 И сладкую дымность о бывшем вознес.
 
 * * * *
 Еще раз, еще раз,
 Я для вас
 Звезда.
 Горе моряку, взявшему
 Неверный угол своей ладьи
 И звезды:
 Он разобьется о камни,
 О подводные мели.
 Горе и вам, взявшим
 Неверный угол сердца ко мне:
 Вы разобьетесь о камни,
 И камни будут надсмехаться
 Над вами,
 Как вы надсмехались
 Надо мной.

* * * *
 Годы, люди и народы
 Убегают навсегда,
 Как текучая вода.
 В гибком зеркале природы
 Звезды - невод, рыбы - мы,
 Боги - призраки у тьмы.


2012/02/06

Enough Time

Саяхан хоёр дахь синглээ гаргасан энэ хамтлагийн фэн болох шинжтэй:

  

  The Ghosts "Enough Time"

  If I had enough time
  We could be together now
  Staring at each other
  But it goes in one ear and out of the other.
  Now you’ve found your own love
  And if it couldn’t make matters worse
  I thought I’d try my own luck
  It couldn’t hurt.
  It couldn’t hurt.
    We’ve started now and this can’t stop
    No this can’t stop

  Love was there to tease us
  In the loneliest of times...